Wayang Kulit

Spędziłam w Indonezji miesiąc, pośród słońca, rajskich plaż, wulkanów i świątyń. Na trasie poznawania tego wspaniałego kraju położonego na 17 tys. wysp, w mieście Yogyakarta (Dżogdżakarta) mieszczącego się na największej w archipelagu wyspie – Jawie, natknęłam się na fantastyczne teatralne wydarzenie. Tak, teatralne! To o czym mówię, to Wayang Kulit, czyli indonezyjski Teatr Cieni, którego historia sięga X wieku.

Nazwa teatru pochodzi od sztywnej, bawolej skóry (kulit), z której wykonane są występujące w przedstawieniu lalki. Ze skóry wycina się ich kształt, a następnie, za pomocą ostrych narzędzi, misterne wzory, nadające im odpowiedniego charakteru. Lalki są płaskie i mają ruchome jedynie ręce, poruszane za pomocą sznureczków.

Dalej, gotowe już lalki zostają pomalowane, oczywiście ręcznie!

Scena to rozpięty na drewnianej ramie, biały ekran materiału oraz źródło światła, dzięki któremu możliwe jest operowanie cieniem.

Najważniejsze jest jednak to, co za sceną, bo to właśnie tam rozgrywa się całe teatralne przedsięwzięcie. Sznurkami wprowadzającymi lalki w ruch porusza siedzący poniżej sceny Narrator (Tok Dalang). To on udziela wszystkim występującym w przedstawieniu postaciom (czasami nawet kilkudziesięciu) głosu, nierzadko też śpiewa. Przy każdej postaci musi zmieniać charakter głosu i jego intonację. Dzięki jego dłoniom postaci tańczą, wirują, a nawet zajadle walczą.

Atmosferę dopełnia przepiękna, wprowadzająca w pewien rodzaj transu, muzyka grana na gamelanie. Ta tajemniczo brzmiąca nazwa, to nie jeden instrument, a tradycyjny, indonezyjski zestaw instrumentów, złożony z membrafonów, aerofonów, idiofonów i instrumentów strunowych. Blisko muzyków zasiadają kobiety przejmująco śpiewające stare pieśni.

Nastrój, który wspólnie tworzą jest absolutnie niepowtarzalny, osobliwy, niemal fantastyczny. Mimo że przedstawienie odbyło się w języku indonezyjskim, siedziałam na widowni niemalże zahipnotyzowana atmosferą, dźwiękiem dzwonków i pieśni.

Co do treści samego przedstawienia, to opowiadane historie wywodzą się z mitologii hinduskiej i sięgają starych ksiąg Ramayany, Mahabharaty, Pustaka Raja Purwy oraz Purwakandy. Najpopularniejsza z nich, to ta pochodząca z księgi Ramayany i mówiąca o dozgonnej, romantycznej miłości Księcia Ramy i przepięknej Shinty.